Môi giới địa ốc ngày càng được coi trọng

Năm 2008, tình trạng phổ cập diễn ra trên thị trường là cung không đủ cầu. Người người, nhà nhà lũ lượt xếp hàng để được mua… suất đầu tư chỉ bằng những mảnh giấy viết tay vội vã của dân đầu cơ, lướt sóng kiếm lợi trong nháy mắt.

Từ lúc ai cũng có thể là môi giới...

Tình trạng thiếu cung lặp lại ở tất cả các mảng: căn hộ cao cấp, văn phòng, bán lẻ, resort, khách sạn, dự án tổ hợp đa năng (Hà Nội khi đó bắt đầu đón nhận cuộc đổ bộ của dự án Keangnam Hanoi Landmark Tower trên đường Phạm Hùng, The Landmark trên đường Liễu Giai, dự án Hanoi Indochina Plaza trên đường Xuân Thủy…)

Cộng thêm sự kiện quy hoạch mở rộng Hà Nội, quy hoạch trục Hồ Tây - Ba Vì, cảnh rộn ràng mua bán, đặt cọc sản phẩm, "ôm" dự án "bánh vẽ" (mới chỉ trên giấy) càng nhốn nháo hơn. Trung tâm nhà đất, văn phòng tư vấn đất đai mọc như nấm sau mưa. Chỉ cần một tấm biển hiệu đơn sơ với số điện thoại liên lạc là một anh nông dân, một chị bán hoa quả đã có thể dễ dàng kiếm tiền triệu nhờ chỉ trỏ, trung gian cho hàng đa số dân đầu tư đổ về như "con bạc khát nước".

Năm 2009 - 2010, một mảnh đất nông nghiệp tại Đông Anh được "quát" với giá lên tới 10 triệu đồng/m² nhưng vẫn được dân đầu cơ gom hàng và tung hứng. Môi giới lúc đó cũng sống khỏe như một dạng cộng sinh. "Nước nổi, bèo nổi. Kiếm tiền nhanh bằng nghề trung gian địa ốc đã thu hút rất nhiều người tham gia, thậm chí cả công chức như tôi. Nhưng sau đó, cái giá phải trả quá đắt…", ông Hưng, nguyên cán bộ nghiên cứu khoa học than thở.

Song hành với cơn "cảm lạnh" của thị trường nhà đất từ cuối 2011, đầu 2012, nhiều môi giới (cũng kiêm luôn cả đầu tư trực tiếp) bắt đầu "nếm mùi" đau khổ vì tiền vốn nằm im trong đất/nhà đã mua. Không thể sang tay, cũng chẳng thể hốt bạc nhờ mồm mép trung gian vì lực lượng đầu cơ đã tháo chạy, dạng môi giới "bán chuyên" này rơi vào cảnh tiến thoái lưỡng nan.

Khó khăn lại thêm chất chồng với những đơn vị, cá nhân làm việc trong các sàn giao dịch BĐS đúng nghĩa. Hàng trăm vụ kiện cáo, tố tụng liên quan tới hoạt động môi giới không lành mạnh được phanh phui. Từ chuyện sàn giao dịch bán hàng kênh giá, tùy tiện tăng giá theo… CPI, đến những vụ người mua méo mặt vì hợp đồng, giấy tờ mua bán nhà đất với môi giới không có giá trị pháp lý. Dần dà, thành kiến với môi giới BĐS đã xuất hiện với nhiều cụm từ như "buôn nước bọt", dân chỉ trỏ, bán cái mình không có…

Môi giới địa ốc đang chuyên nghiệp hơn và khẳng định vai trò không thể thiếu trong thị trường

Không phủ nhận sự đổ vỡ hàng loạt của giới DN tạo lập BĐS trong 2 năm qua, những ai đã và đang làm nghề môi giới đã trải qua hiệu ứng "giải tán – đóng cửa – chuyển nghề" của đại bộ phận sàn giao dịch, trung tâm nhà đất ở địa bàn Thủ đô. Đua nhau thành lập sàn rồi cấp tập giải thể, gián tiếp tạo nên quá trình thanh lọc đội quân môi giới địa ốc. Từ giữa 2013, khi thị trường bắt đầu chuyển động ở "toa tàu" nhà giá rẻ, nhiều đơn vị môi giới đã trở lại kinh doanh, tuyển dụng nhân viên để đón luồng sinh khí này.

Đến chuyên nghiệp để "sống"

Các cách tồn tại trong điều kiện khắc nghiệt nhất của thị trường địa ốc bao gồm: cơ cấu sản phẩm mục tiêu, tinh chọn nhân sự và bộ máy theo dạng nhóm nhỏ hình thành đơn vị sàn quy mô 7 - 10 nhân viên, cũng như kết hợp khai thác tối đa nguồn "hàng" dự án từ chủ đầu tư. Trong năm 2013, đâu đó vẫn lác đác một vài vụ việc tranh chấp khiếu kiện giữa chủ đầu tư – khách hàng, hay thưa thớt ý kiến cho rằng môi giới vẫn "móc túi" người mua nhà bằng chiêu bài bán chênh ngay tại sàn của chủ đầu tư. Nhưng tựu lại, sức sống thị trường rõ ràng được cải thiện tích cực: người mua có thêm cơ hội mua nhà giá rẻ bằng các chính sách hỗ trợ tín dụng, phương án bán hàng linh hoạt của DN, và hơn cả là sự phục vụ chuyên nghiệp của hoạt động dịch vụ môi giới BĐS.

Nhìn chuỗi phát triển hình sin của hoạt động môi giới, ít ai có thể nhận ra hiệu quả thực tế của chính sách quản lý liên quan. Nói như vậy để thấy được vận động nội tại của những cá nhân, đơn vị hành nghề môi giới rất mạnh và ghi dấu ấn chuyên nghiệp rõ nét. Chẳng gì, việc ra đời liên minh sàn R9 hay G5 ít nhiều cho thấy sự gắn kết cùng nhìn về một hướng của những đơn vị địa ốc hàng đầu tại Hà Nội. Thêm đó, những quy định đòi hỏi mỗi sàn phải có ít nhất 2 người có chứng chỉ môi giới, môi giới phải có bằng đại học, hay gần đây là các chủ đầu tư không bị bắt buộc giới thiệu và bán sản phẩm qua các sàn giao dịch BĐS, mà bán hàng trực tiếp cho khách hàng… đang gián tiếp bóp nghẹt hoạt động môi giới.

Thế nhưng, thực tế chứng minh, từ đầu năm, môi giới tại các sàn đang "làm không hết việc". Người mua nhà không phải ai cũng nắm rõ mọi yếu tố luật định, quy trình, thủ tục, cách thức giao dịch BĐS, trong khi hiếm chủ đầu tư nào làm tốt cả hai vai trò tạo lập – kinh doanh sản phẩm địa ốc (ngay cả Vingroup cũng từng phải hợp tác với các sàn khác để "đẩy hàng"), vậy nên đất diễn cho môi giới BĐS vẫn rất rộng. Nhất là khi họ đã tự chuyên nghiệp mình để vượt qua khó khăn thị trường, tâm lý khách hàng cũng như không ít quy định thiếu tính thực tế của cơ quan quản lý.